Het oer-Hollandse landschap met haar nieuwe strakke polders, melkindustrie, aardappels en penen inspireerde Nienke Brokke om iets mee te doen. De kunstenares wil de ‘wulpse’ grilligheid van de natuur weer teruggeven aan dit industrieel agrarisch landschap. De vormen van ronde billen in een letterlijk ‘dijklichaam’ lijkt haar een mooi contrast met de doorgaans rechte strakke dijken, terwijl de monocultuur van de uitgestrekte doorploegde akkers vraagt om extra aandacht voor biodiversiteit voor vogels en insecten. Zo ziet Nienke een groot wulps gevormde dijk voor zich, begroeid met kruiden en grassen. Een broedplaats voor insecten.
Dijk van een Wijf
In het uitgestrekte Friese polderlandschap, parallel aan de strakke Seedyk, rijst een groot liggend naakt op, overdekt met kruiden en grassen. Ze is groot, +/- 60 meter lang, plaatselijk 8 tot 12 meter hoog bij heup en schouders; als een wulps gevormde dijk. Haar ‘vruchtbare’ vormen refereren aan het akkerland, naar daar waar voedsel verbouwd wordt. Associaties met dikke billen, volle borsten, melk en echte boter, zijn legitiem. Als een beschermvrouwe ligt ze daar als ‘dijklichaam’ in het landschap. Zoals de zeekering veiligheid biedt, biedt zij biodiversiteit in het voornamelijk door monocultuur beheerste akkerland. Dijk van een Wijf wordt een onderzoeksproject naar hoe de dijken in Nederland duurzamer en bio-diverser ingezaaid kunnen worden.
Dit onderzoek vindt plaats in samenwerking met Van Hall Larenstein, Radboud universiteit, gemeente Waadhoeke, Provincie Fryslân, Bouwbedrijf Dijkstra Draisma en Cyril Liebrand van EurECO Ecological Consultancy, dorpsbelangen en natuurorganisaties.
Over de vorm
Dijk van een Wijf ligt op haar zij uitgestrekt, in zichzelf gekeerd. De vormen komen als een natuurlijke welving omhoog uit de grond en de houding is in rust, ontspannen. Het gelaat is gekeerd naar de aarde alsof ze zich net opricht uit haar slaap. De wisselende lengte van de kruiden en grassen, op de huid van het beeld, zal invloed hebben op de vorm. Het zal de contouren zachter maken of geprononceerder. Herkenning van het beeld is zeer belangrijk. De dijk is van iedereen. Laagdrempelig Hoog-dijkig. De biodiverse begroeiing is ook daarom maximaal 70 cm
Over de locatie
Dijk van een Wijf wordt gerealiseerd nabij Oosterbierum. Het rechtlijnige karakter van de polder en ook het rechtlijnige van artificiële zeewering biedt de dijk het juiste contrast en is daarom een perfecte locatie. De grote schaal van het landschap laat het dijk-beeld niet botsen met haar omgeving; in plaats van een reuzin te zijn krijgt ze in dit landschap weer een menselijke maat. Voor de toeristen op de fiets die de Friese Noordkust aandoen biedt de locatie een mooi rustpunt om vanaf de Sedyk Dijk van een Wijf te bewonderen.
Het beeldend werk van kunstenaar Nienke Brokke heeft altijd een verhalend element. De studie theatervormgeving aan de Rietveldacademie heeft daar aan bijgedragen. Zoals in het theater altijd een ‘gesamtkunstwerk’ is, werkt Nienke graag met meerdere kunstdisciplines die samen een geheel vormen. Door die verhalende kant ontwerpt Nienke Brokke naast landart en theater-decors ook onderwijsprojecten. Daarin kan ze goed inhoud met een kunstdiscipline verbinden. Het landart-project ‘Dijk van een Wijf’ was haar afstudeerproject op de Rietveld- academie in 1997. We werken er hard aan om het project nu daadwerkelijk te realiseren.
Voor meer informatie: NienkeBrokke
Mogelijke realisatie: in ontwikkeling
Locatie: nabij Oosterbierum
Een grootschalig kunstproject dat middels installaties in het Groninger Waddenlandschap, een installatie in de stad in samenwerking met het Groninger Museum en een participatieprogramma, de verbinding versterkt tussen de stad en het ommeland en je het landschap op een bijzondere manier laat ervaren.
Soundings – listen to the land
Het land achter de Waddenkust in Groningen is een gebied dat is ontstaan door het spel tussen mens en zee. In het kweldergebied spoelt iedere dag nieuwe klei aan en groeit het land. Tegelijkertijd veroverde de zee keer op keer het ingedijkte land weer terug. Zo ontstond het typische terpen- en wierdenlandschap. Dit is het gebied waar Nederland is ontstaan. Een gebied dat je iets wil vertellen.
Om de unieke kenmerken en schoonheid van dit Groningse waddenlandschap te openbaren voor het publiek heeft Joop Mulder in 2020 drie gerenommeerde kunstenaars gevraagd een kunstproject te ontwikkelen: Robert Wilson, Theun Mosk en Andreas Hirsch.
Met Soundings willen we je meenemen op ontdekkingsreis door het Groninger waddenlandschap. Door steeds weer nieuwe dijken te bouwen hebben boeren hier generaties lang land veroverd op de zee. In de loop van honderden jaren is zo een uniek en uitgestrekt landschap ontstaan met een bijzondere, bijna letterlijke schoonheid. Een weids en leeg landschap waar je stil van wordt als je er midden in staat.
Soundings is een project dat de verbinding tussen stad en ommeland versterkt. Het combineert een 75 km fietsroute met installaties van internationaal gerenommeerde en (beginnende) lokale kunstenaars in het landschap en een installatie in de Akerk i.s.m. het Groninger Museum. Iedere installatie vergroot je waarneming en versterkt de geluiden uit het gebied door de andere sensaties weg te nemen. Het schept de kans om stil te staan, na te denken, te dromen en trots te zijn op wat er is en je een voorstelling te maken van de toekomst.
Realisatie: samen streven we naar een opening in mei 2025.
Soundings wordt in co-productie ontwikkelt met partner Ruimtetijd en mede mogelijk gemaakt door Stichting Beringer-Hazewinkel, Stichting De Versterking, Het Waddenfonds en het Nationaal Programma Groningen. Het project is in samenwerking met o.a. provincie Groningen, Groninger Landschap, landschapsbeheer Groningen, gemeente Het Hogeland, Groninger Museum, en Waterschap Noorderzijlvest.
Licht, getijden, weidsheid, rust en ongelooflijke vergezichten. Bij het ontwerp van de Kromme Horne komt alles bij elkaar. Betreed deze toekomstige kromme pier bij Wierum en je bent te midden van slenken, kwelder en platen met het oneindige licht als metgezel.
Vanaf de zeedijk bij Wierum loopt straks een kromme 330 meter lange pier. Bezoekers kunnen wandelen over de pier, die grotendeels langs de oude pier loopt en deze beschermd tegen verder verval. Lopend boven het water en het slik en langs twee panoramische uitzicht- en verblijfsplekken ervaren ze de schoonheid van dit unieke landschap.
Landschapsobject de Kromme Horne wordt voor en door mensen en in harmonie met de natuur gemaakt. De twee ‘rotondes met afslagen’ zijn de plekken waar het getijde gevangen wordt. Hier ontstaan zogenaamde spoelgaten die – door de werking van het getijde – in de loop der jaren een ander landschappelijk uiterlijk krijgen. Er zullen kwelders en slenken ontstaan. Bij de een komen mosselbanken, bij de ander vegetatie en de pier heeft het bijkomende effect dat de bestaande kwelders zullen aangroeien.
Red de Kwelder
De kwelder bij Wierum is een uniek stukje landschap. Dorpelingen, vogelaars, wandelaars en wandlopers genieten hier volop van rust, beleving en de weidsheid van de schitterende Waddennatuur. Deze unieke ervaring staat echter behoorlijk onder druk. Bewoners van Wierum en omstreken en daarnaast wandel-, fiets-, natuur- en vogelliefhebbers uit heel Nederland maken zich daar zorgen over. Door nu in te grijpen, kan de kwelder behouden blijven voor huidige en toekomstige generaties. Onderteken de petitie op www.reddekwelder.nl.
Om de levendigheid van het dorp te versterken nam in 2016 een aantal inwoners van Wierum het initiatief om de mogelijkheden voor nieuwe recreatieve voorzieningen te verkennen. Er zijn veel ideeën gelanceerd, er is gebrainstormd, verkend en geschetst. Duidelijk wordt dat er een ruimtelijk element moet komen dat de kwaliteiten van Wierum zichtbaar maakt: de kwelder, het wad, de eindeloze zeedijk, de rust, het tij, de kleuren, het licht, de unieke geschiedenis en de verbinding met vaar- en wandelroutes in de regio. Er wordt contact gelegd met Ruud Reutelingsperger van kunstenaarscollectief Observatorium, met als resultaat een prachtig ontwerp voor de Kromme Horne.
Mogelijke realisatie: in onderzoek
Locatie: Wierum
